Ból kręgosłupa

Zapraszam do zapoznania się z opisem przyczyn i metod leczenia zespołów bólowych kręgosłupa

Marcin Bacia

fizjoterapeuta

Ból kręgosłupa

CHOROBY KRĘGOSŁUPA I ODKRĘGOSŁUPOWE SĄ JEDNĄ Z GŁÓWNYCH PRZYCZYN ZWOLNIEŃ CHOROBOWYCH.

W udostępnionym przez ZUS „Rankingu 10 jednostek chorobowych powodujących
najdłuższą absencję chorobową w I półroczu 2018 r. z tytułu choroby własnej osób
ubezpieczonych w ZUS według płci” w populacji męskiej, najdłużej trwające zwolnienia lekarskie były brane z powodu „zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych”. Ponadto w pierwszej dziesiątce przyczyn najdłuższych zwolnień lekarskich mężczyzn znalazły się: „bóle grzbietu” (3 pozycja), „choroby krążka międzykręgowego” (4 pozycja), „zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa” (6 pozycja).

Kobiety z powodu chorób kręgosłupa były nieobecne w pracy równie długo. Cierpiały głównie na „zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych” – 3 przyczyna długości zwolnień, ponadto w pierwszej dziesiątce statystyki długości kobiecych zwolnień znalazły się: „bóle grzbietu”, „inne choroby krążka międzykręgowego” oraz „zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa”.

Źródło: ZUS

Z powyższych danych jasno wynika skala problemu jaki niosą za sobą schorzenia kręgosłupa i struktur przykręgosłupowych. Problem musi być widoczny zarówno w gronie pracodawców jak i samych chorych.

Ból kręgosłupa a ból pleców.

BÓLAMI KRĘGOSŁUPA NAZWIEMY ZESPOŁY BÓLOWE ZLOKALIZOWANE W STRUKTURACH KRĘGOSŁUPA.

Możemy podzielić je pod kątem funkcjonalnym na struktury:

• aktywne – mięśnie;
• pasywne – błony powięziowe,stawy, więzadła, krążki międzykręgowe, układny kostny;
• neuralne – korzenie nerwowe, opony rdzenia kręgowego, rdzeń kręgowy.

Powyższego podziału możemy dokonać bez względu na odcinek kręgosłupa. Jednakże każda część kręgosłupa wykazuje skłonności i naturalne predyspozycje do określonego typu schorzeń.

BÓLAMI PLECÓW OKREŚLIMY BÓLE TYLNEJ CZĘŚCI TUŁOWIA.

Na zespół bólowy pleców mogą składać się bóle struktur kręgosłupa, jak również bóle poza kręgosłupowe systemu mięśniowo – powięziowego.  Termin „ból pleców” jest szerokim określeniem bólu tylnej ściany tułowia. Natomiast określenie,

 „BÓL KRĘGOSŁUPA” OZNACZA,

BÓL KRĘGOSŁUPA JAKO KOLUMNY KOSTNEJ ORAZ NARZĄDÓW FUNKCJONALNIE Z NIM POŁĄCZONYCH.

Co boli w kręgosłupie

Anatomicznie kręgosłup stanowi kolumnę kostną rozciągającą się pomiędzy kością guziczną i potylicą. Poszczególne składowe kostne kręgosłupa (kręgi) połączone są od góry i dołu parą stawów (stawy międzywyrostkowe) i opierają się na chrzęstnych podstawach krążków międzykręgowych – dyski. System kostny wspomagany jest funkcjonalnie przez przylegające do niego mięśnie oraz więzadła. Cały kompleks pełni funkcje podporową dla tułowia, mechaniczną – przenosi ruchy tułowia oraz ochronną dla  rdzenia kręgowego z odchodzącymi od niego korzeniami nerwów rdzeniowych. Zatem na bóle kręgosłupa mogą składać się wszystkie elementy wchodzące w jego skład, będą to:

• Krążki międzykręgowe w przebiegu procesu dyskopatycznego – dyskopatia; 
• Stawy międzywyrostkowe;
• Mięśnie z system powięziowym;
• Więzadła;
• System nerwowy;
• Struktury kostne kręgów;
• Inne np. tętniak, naczyniak, zmiany nowotworowe.

Jak dochodzi do zespołu bólowego kręgosłupa

Do zespołu bólowego kręgosłupa może dojść w sposób nagły np. podczas podnoszenia ciężkiego przedmiotu, lub w trakcie wykonywania swoistych technik sportowych oraz w efekcie długotrwałych procesów przeciążeniowych w aparacie ruchu.

Przewlekły proces narastania bólu wiąże się z długotrwałym stanem degeneracji tkanek stanowiących budulec kręgosłupa (kości, stawy, krążki międzykręgowe) jak i przylegającego do niego aparatu funkcjonalnego (mięśnie, więzadła). Zjawisko degeneracyjne ma podłoże wieloczynnikowe.

Czynniki wpływające na ból kręgosłupa

Do grupy czynników predestynujących zaliczają się: styl życia, predyspozycje genetyczne, budowa ciała, nawyki ruchowe. A mówiąc bardziej konkretnie będą to m.in.: siedzący tryb życia, otyłość, chodzenie w szpilkach, bardzo ciężka praca fizyczna, palenie tytoniu, uprawiane dyscypliny sportowe, wady postawy, obciążenia genetyczne.

W efekcie zmian jakie niosą za sobą wyżej wymienione zmienne dochodzi do stałego przeciążania struktur kręgosłupa i powtarzających się mikrourazów w torebkach stawowych, mięśniach lub w krążkach międzykręgowych. Stałe zmiany destrukcyjne powodują urazy tkanek, tendencje do stanów zapalnych, zwyrodnień, podrażnienia struktur nerwowych w tym nocyceptywnych (włókna nerwowe przewodzące ból). Ból powoduje blokady biomechaniczne (ograniczenie niektórych ruchów) oraz wzrost napięcia mięśni. Proces ten przybiera postać błędnego koła, w którym ból zwiększa napięcie mięśniowe i ograniczenia ruchomości a napięcia mięśni i ograniczona swoboda ruchu zwiększają ból.

W efekcie dochodzi do trwałych zaburzeń struktur stawowych (zwyrodnienia stawów kręgosłupa), kostnych (osteofity), krążków międzykręgowych (dyskopatia), więzadeł (entezopatie) i mięśni (podwyższone napięcie i osłabienie – brak stabilności).

Jak leczyć ból kręgosłupa

SPOSÓB TERAPII ZESPOŁU BÓLOWEGO KRĘGOSŁUPA BĘDZIE UZALEŻNIONY OD STRUKTURY, KTÓRA REALNIE BOLI.

Każdy element strukturalny kręgosłupa wymaga zastosowania swoistych dla siebie technik. Procedura oraz techniki do uśmierzenia i wyleczenia bólu pochodzenia stawowego nie będą skuteczne w przypadku zespołu bólowego pochodzenia mięśniowego. Natomiast technika terapii krążka międzykręgowego może nasilać bóle stawowe lub więzadłowe, jeszcze innego rodzaju technik będą wymagały działania uśmierzające ból pochodzenia więzadłowego lub nerwowego.

PODSTAWOWĄ TERAPII KAŻDEGO ZESPOŁU BÓLOWEGO KRĘGOSŁUPA JEST DOKŁADNA DIAGNOSTYKA SCHORZENIA

w efekcie, której w precyzyjny sposób można wskazać bolesną tkankę, następnie zastosować skuteczny model leczenia.

OKREŚLENIE ŹRÓDŁA BÓLU MA TEŻ NIEBAGATELNE ZNACZENIE ZE WZGLĘDÓW BEZPIECZEŃSTWA.

Doświadczony terapeuta/diagnostyk za pomocą technik diagnostycznych musi rozróżnić charakter problemu. Istnieje grupa schorzeń nieodwracalnych. Oznacza to, że nie wyleczymy ich z poziomu gabinetu fizjoterapeuty. Schorzenia te wymagają zwykle interwencji neurochirurgicznej lub onkologicznej. Całe szczęście jest to niewielki odsetek jak nie promil wszystkich zespołów bólowych kręgosłupa a doświadczeni fizjoterapeuci z łatwością zinterpretują wyniki wprowadzonych przez siebie testów. W przypadku niejednoznacznych wyników lub jakichkolwiek wątpliwości, skierują chorego do dalszej diagnostyki u odpowiedniego specjalisty.

Profilaktyka bólu kręgosłupa

Istnieją pewne zależności pomiędzy stylem życia, budową ciała lub predyspozycjami genetycznymi, które mogą wpływać na zwiększone ryzyko wystąpienia zespołów bólowych kręgosłupa. Należą do nich:

• otyłość;
• siedzący tryb życia;
• asymetrie anatomiczne np. nierówna długość kończyn;
• wady postawy: skolioza, zaburzenia krzywizn kręgosłupa (np. hierlordoza) itp.
• sport;
• obciążenie genetyczne chorobą krążka międzykręgowego – dyskopatią;
• ciąża;

Osoby z powyższej grupy powinny przeprowadzić profilaktyczne badania w trakcie, których można ustalić stopień ryzyka wystąpienia zespołu bólowego kręgosłupa i zawczasu wprowadzić odpowiednie postępowanie profilaktyczne.

W skład powyższych badań powinno wchodzić:

1. kontrola:
   • kręgosłupa w kierunku wykluczenia/stwierdzenia: skoliozy, wypłaszczenia lub pogłębienia naturalnych krzywizn (plecy płaskie/okrągłe);
   • układu stawu skokowo – goleniowego w kierunku wykluczenia/stwierdzenia koślawości lub szpotawości;
   • siły mięśniowej w zakresie stabilizacji głębokiej;
2. ocena:
   • asymetrii długości kończyn;
   • symetrii talerzy biodrowych w płaszczyźnie czołowej i horyzontalnej;
   • długości mięśni i elastyczności aparatu stawowego;
   • rozmieszczenia balansu ciała w pozycji stojącej i w trakcie chodu;
   • sposobu siedzenia;
   • nawyków ruchowych w zakresie czynności dnia codziennego;
   • stanowiska pracy;

W przypadku wykrycia uchybień, możemy bardzo szybko zareagować na wystąpienie potencjalnych zagrożeń bólowych. Każdy z punktów oceny ryzyka daje natychmiastową odpowiedź w jakim zakresie należy wprowadzić działania profilaktyczne aby były one skuteczne. Wykryte w badaniu przeglądowym wady mogą być źródłem bólu większości struktur anatomicznych kręgosłupa i aparatu przykręgosłupowego.

Wszelkie pytania odnośnie bólu kręgosłupa możesz zadać w komentarzu, lub w bezpośredniej wiadomości.

CENY USŁUG FIZJOTERAPEUTYCZNYCH

Jak przygotować się do wizyty

Może Cię zainteresować

Wybrane artykuły z mojego bloga