Płaskostopie
Co to jest płaskostopie, jakie wywołuje konsekwencje i jak wygląda jego terapia
Definicja płaskostopia
Płaskostopie jest to wada stopy polegająca na obniżeniu jej łuków.
Co to są łuki stopy
Żeby zrozumieć istotę wady należy zagłębić się w biomechanikę i anatomię stopy.
Stopa ludzka zasadniczo dzieli się na tyłostopie i przodostopie.
Tyłostopie zbudowane jest z kości piętowej i skokowej oraz stępu utworzonego z 5 kości: łódkowata, sześcienna, 3 klinowe (przyśrodkowa, pośrednia, boczna).
Przodostopie składa się z 5 kości śródstopia oraz palców złożonych z paliczków bliższych i dalszych.
Ustawienie kości w przestrzeni tworzy łuki stopy, podłużny i poprzeczny.
Łuk podłużny dzieli się na przyśrodkowy i boczny.
Łuk podłużny przyśrodkowy biegnie od guza piętowego, przez kość łódkowatą do głowy pierwszej kości śródstopia. Jego szczyt powinna tworzyć kość łódkowata.
Łuk podłużny boczny łączy guz piętowy z głową piątej kości śródstopia.
Łuk poprzeczny przebiega przez głowy pięciu kości śródstopia.
Konstrukcja łukowa stopy wspierana jest przez system mięśni i więzadeł. Elastyczność łuku przyśrodkowego sprawia, że większość specjalistów mówiąc o płaskostopiu, ma na myśli obniżenie łuku przyśrodkowego.
Do czego służą łuki stopy
Dzięki konstrukcji łukowej, stopa zachowuje dwie sprzeczne ze sobą funkcje. Jest elastyczna podczas przyjmowania obciążenia ciężarem ciała i stawiania kroków na nierównej powierzchni i zarazem zachowuje się jak sztywna dźwignia w fazie wybicia i przeniesienia ciężaru ciała na drugą kończynę.
Płaskostopie a stopa płasko-koślawa
Bardzo często płaskostopiu towarzyszy koślawość stawów skokowych. W badaniu fizykalnym widzimy wyraźne zbaczanie kompleksu skokowo-goleniowego do środka z jednoczesnym obniżeniem łuku przyśrodkowego.
Płaskostopie przyczyny
Za główną przyczynę płaskostopia uznaje się osłabienie systemu więzadłowego stopy.
Jak rozpoznać płaskostopie
Podstawą do rozpoznania płaskostopia w naszym gabinecie są badania podobarometryczne, jest to tzw. komputerowa analiza stóp. Badanie przeprowadzane jest w warunkach statycznych, kiedy pacjent stoi na specjalnej macie z sensorami, następnie w warunkach dynamicznych, podczas chodzenia po niej. W trakcie badania oceniamy m.in. kształt stóp, punkty nacisku, rozkład obciążenia ciała, wysokość łuków podłużnych i poprzecznych, symetrię talerzy biodrowych, balans ciała i równowagę. Dzięki dokładnemu obrazowaniu maksymalnych obciążeń, analiza podobarometryczna jest nieocenionym narzędziem w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych w obrębie stóp i stawów skokowych.
Dodatkowo wykonujemy badania fizykalne, polegające na oględzinach stóp, określaniu wad współistniejących w obrębie stawu skokowo-goleniowego (koślawość/szpotawość), niekiedy ocenie poddaje się długość nóg.
Jakie są powikłania stopy płaskiej i płasko-koślawej
Najczęściej występującym powikłaniem stopy płaskiej i płasko-koślawej są dolegliwości bólowe w obrębie stóp, kończyn dolnych, stawów biodrowych, krzyżowo-biodrowych i kręgosłupa. Dla lepszego porządku zespoły dysfunkcyjne i bólowe podzieliłem topograficznie.
Powikłania płaskostopia i stopy płasko-koślawej
Stopy
- Ból stóp
- Metatarsalgia (ból przodostopia)
- Ostroga piętowa
- Paluch koślawy
- Zapalenie rozcięgna podeszwowego
- Odciski
- Deformacje palców – palce młoteczkowate
- Bóle w obrębie stawów skokowych
- Zwiększone ryzyko urazów skrętnych stawów skokowych
- Niestabilny chód, u dzieci tendencja to utraty równowagi i przewracania
Golenie
- Tendinopatia ścięgna Achillesa
- Shin splints
Stawy kolanowe
- Ból kolan
- Zwiększone ryzyko rozwoju chorób zwyrodnieniowych stawu kolanowego
- Niestabilność kolan
- Zwiększone ryzyko uszkodzenia więzadeł stawowych
Uda, stawy biodrowe, miednica
- Zespół napięcia pasma biodrowo piszczelowego powięzi szerokiej uda
- Zespół mięśnia gruszkowatego
- Zapalenie kaletki przykrętarzowej
- Zespoły bólowe stawów krzyżowo biodrowych
Sposoby leczenia płaskostopia
Leczenie płaskostopia można podzielić na zachowawcze i operacyjne. Leczenie zachowawcze opiera się na fizjoterapii i stosowaniu wkładek korekcyjnych.
Fizjoterapia stopy płasko-koślawej.
Do głównych zadań fizjoterapii należy uporządkowanie napięć i zakresów ruchomości w systemie stawowo mięśniowym stopy. W tym celu wykonywane są:
- Ćwiczenia korekcyjne
- Rozciąganie mięśni stopy i goleni
- Mobilizacje stawów stopy
Prawidłowo prowadzona fizjoterapia powinna opierać się na nauce pacjenta wzorców ruchowych odzwierciedlających pracę zdrowej stopy. Ćwiczenia mają charakter funkcjonalny i przebiegają w kilku etapach, podczas których od początku uczymy pacjentów posługiwania się stopą, stopniowo zwiększając skalę trudności prowadzonych ćwiczeń. Program rehabilitacji wdrażany w naszym gabinecie kończy się prawidłowo kontrolowanym chodem przez pacjenta.
Wkładki ortopedyczne
Na rynku istnieje bardzo duży wybór wkładek ortopedycznych o różnym zastosowaniu i cenach. W naszym gabinecie wykorzystywane są wkładki termoformowalne, indywidualnie wykonywane na stopach pacjentów. Najprościej rzecz ujmując, nasze wkładki stanowią negatyw prawidłowo ustawionej stopy.
Więcej o naszych wkładkach ortopedycznych przeczytasz tutaj
