Stenoza kanału kręgowego
charakterystyka, leczenie i rehabilitacja
Stenoza to z greckiego stenozis, czyli zwężenie. Termin stenoza kanału kręgowego oznacza patologiczne zwężenie światła kanału. Zmiana najczęściej występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa, rzadziej w piersiowym. W wyniku zwężenia światła kanału dochodzi do ucisku rdzenia kręgowego.
Wprawdzie niektóre publikacje podają, że stenoza kanału kręgowego występuje częściej wśród mężczyzn, to przyjmuje się, że schorzenie w równym stopniu dotyka populację żeńską i męską. Do schorzenia dochodzi najczęściej po 50. roku życia, a wraz z wiekiem rośnie ryzyko jego wystąpienia.
Stenoza kanału kręgowego – przyczyny występowania
Jako główną przyczynę występowania stenozy kanału kręgowego podaje się rozwiniętą chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, w której dochodzi do zmian przerostowych we wszystkich jego strukturach (krążkach międzykręgowych, więzadłach, stawach, kośćcu). Jako miejsce zajmowane przez proces zwyrodnienia w pierwszej kolejności podaje się krążki międzykręgowe. W wyniku ich degeneracji następuje zachwianie równowagi biomechanicznej kręgosłupa i stopniowe przeciążanie pozostałych jego struktur. Jako pierwsze przerostowi ulega więzadło żółte, które pełni rolę ochroną dla rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych. W prawidłowym kręgosłupie grubość więzadła żółtego wynosi około 3 mm. W stanach zwyrodnieniowych wartość ta może wzrosnąć nawet do 2 cm. W drugiej kolejności przerostowi ulegają stawy międzywyrostkowe, które anatomicznie związane są z kanałem kręgowym współtworząc jego ścianę. Ich przerost doprowadza do ucisku na worek oponowy i korzenie nerwowe. Na końcu zmian zwyrodnieniowych powstają osteofity. Są to przerośnięte fragmenty kości, które mogą osiągać znaczne rozmiary i, których ucisk na struktury kanału kręgowego jest zjawiskiem wielce negatywnym.
Stenoza kanału kręgowego – rehabilitacja – leczenie zachowawcze
W przypadku stenozy kanału kręgowego podstawowym kierunkiem terapii powinno być jak najszybsze odbarczenie od ucisku struktur nerwowych. W naszej praktyce doskonale sprawdza się leczenie za pomocą neuromobilizacji. Odbarczenie nerwów jest bardzo ważne ze względu na wrażliwość układu nerwowego na niedotlenienie. W sytuacji przewlekłego ucisku dochodzi do zaburzeń przepływu krwi i deficytu substancji odżywczych zaopatrujących dany nerw. Im dłużej trwa patologia tym trudniejsze jest dalsze leczenie i wydłuża się okres rekonwalescencji. Przedłużający się ucisk struktur nerwowych i idące za nim zaburzenia troficzne (odżywcze) sprzyjają powstawaniu stanu zapalnego.
Poza specyficznymi technikami terapeutycznymi celującymi w tkankę nerwową w procesie rehabilitacji terapii poddajemy również struktury stawowe. Normalizujemy napięcie elementów okołostawowych i trofikę samego stawu stosując specyficzne techniki mobilizacji lub manipulacji. Dzięki takiemu postępowaniu możemy w znacznym stopniu zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawić drenaż (odprowadzenie) metabolitów zapalnych, zmniejszyć napięcie mięśniowe oraz utrzymać niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu kręgosłupa zakresy ruchomości. Techniki stawowe nie są jednak pierwszoplanowe, gdyż ich użycie może wywołać wtórne rekcje od strony układu nerwowego powodując niekiedy wzrost ucisku na nerw.
Równie ważną grupą tkanek objętych terapią podczas rehabilitacji są mięśnie oraz system powięziowy. Struktury te zwykle reagują wtórnym napięciem na pierwotne zmiany zwyrodnieniowe. Wywołane napięcie mięśniowo-powięziowe negatywnie wpływa na ogólną biomechanikę ciała i może wywoływać dodatkowe stany bólowe, co w konsekwencji utrudnia leczenie i dodatkowo naraża nas na wtórne zaburzenia ze strony układu ruchu. Dlatego w tym przypadku istotne jest zastosowanie nawet prostych metod tonizujących napięcie. Możemy skorzystać z masażu lub wyspecjalizowanych technik mięśniowo-powięziowych.
Stenoza kanału kręgowego – leczenie operacyjne
W zaawansowanych stadiach choroby niezbędna jest ingerencja neurochirurgiczna.