Więzadła poboczne
Uszkodzenie więzadeł pobocznych stawu kolanowego rozpoznanie, profilaktyka, leczenie.
Więzadła poboczne – urazy
Uszkodzenie więzadeł pobocznych stawu kolanowego najczęściej ma miejsce podczas uprawiania sportu. Obrażeniu częściej ulega więzadło piszczelowe.
Więzadła poboczne – czynniki wywołujące uraz:
- Bezpośredni;
- Uraz koślawiący;
- Uraz szpotawiący;
- Uraz skrętny.
Na stopień uszkodzenia wpływa wielkość oraz czas działającej siły np. Zgięty staw – uraz od strony bocznej – jako pierwsze zerwaniu ulega więzadło poboczne piszczelowe, następnie więzadło krzyżowe przednie natomiast przy dużym zgięciu i sile skierowanej ku tyłowi – tylne. Przyśrodkowy kierunek działania siły – jako pierwsze uszkodzeniu ulega więzadło poboczne strzałkowe, przy jednoczesnym przeproście kolana – uszkodzeniu ulega również więzadło krzyżowe przednie. Uszkodzenie struktur tylno-bocznych stawu z jednoczesnym zerwaniem więzadła krzyżowego tylnego zaliczane jest do ciężkich uszkodzeń.
Więzadła poboczne – objawy kliniczne urazu
W zależności od ciężkości urazu wyróżniamy następujące stopnie skręceń
Stopień I – uszkodzenia niewielkie, nie przekraczające przerwania 1/3 ilości włókien z niewielkim upośledzeniem funkcji.
23117018 – medial collateral ligament rupture
- Rozwarcie szczeliny stawowej nie przekraczające 5 mm.
Stopień II – uszkodzenie ilości włókien w przedziale od 1/3 do 2/3.
- Obrzęk stawu po stronie uszkodzenia;
- Zwykle krwawy wylew;
- Niewielka niestabilność;
- Rozwarcie szczeliny stawowej od 5 do 9 mm.
Stopień III – zerwanie całego więzadła.
- Duża niestabilność;
- Znaczny obrzęk;
- Krwawy wylew;
- Rozwarcie szczeliny stawowej powyżej 10 mm.
Więzadła poboczne – diagnostyka obrazowa urazów
RTG w celu wykluczenia złamania, z zastosowaniem swoistego ucisku w celu potwierdzenia uszkodzenia więzadeł krzyżowych. W zestarzałych uszkodzeniach można dopatrzeć się w okolicy przyśrodkowego przyczepu udowego ogniska zwapnienia tzw. zespół Pellegrini – Stieda. MR – W świeżym uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego obrazuje obrzęk tej okolicy oraz krwiak w miejscu uszkodzonego przyczepu. W stopniu 3. Pojawiają się zmiany w obrębie przyczepu piszczelowego lub strzałkowego. Badanie MR umożliwia ponadto zdiagnozowanie stanu łąkotek i więzadeł krzyżowych.
Więzadła poboczne – leczenie uszkodzeń
Stopień II i III. Obecnie w kwestii leczenia więzadła pobocznego piszczelowego przeważa nieoperacyjny model terapii. Decyzja o podjęciu terapii nieinwazyjnej może nastąpić po wykluczeniu zerwania więzadeł krzyżowych. Jednak w I i II stopniu zerwania więzadła piszczelowego rzadko dochodzi do współtowarzyszącego uszkodzenia więzadeł krzyżowych.
Ważne ! – stosujemy jak najkrótszy okres unieruchomienia (do kilku dni).
Również od początku dążymy do osiągnięcia pełnego wyprostu w stawie. Bezpośrednio po urazie zaleca się stosowanie okładów z lodu. W celu ułatwienia leczenia funkcjonalnego bardzo często stosuje się farmakoterapię przeciwbólową. Wzmacniamy mięśnie grupy tylnej uda oraz mięsień czworogłowy w zamkniętych łańcuchach kinematycznych. Wiele dyskusji wywołuje stosowanie ortezy z szynami bocznymi i zawiasem. Z pewnością stosowanie tej ortezy w stopniu pierwszym nie jest uzasadnione. Natomiast w stopniu II zasadność zastosowania należy rozważyć indywidualnie. Orteza może być pomocna w fazie powrotu do aktywności sportowej. Przy urazach I stopnia trwa to około 2 tygodni natomiast przy stopniu II około 3 tygodni. W przypadku rehabilitacji sportowców możliwie szybko wprowadzamy elementy ćwiczeń charakterystyczne dla uprawianej przez nich dyscypliny.
Stopień III W stopniu III zwiększa się prawdopodobieństwo uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego i łąkotki przyśrodkowej tzw. triada O’ Donoghue’a. Izolowane uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego
- Unieruchomienie stawu (około 3 tygodnie);
- Krioterapia;
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne;
- Chód z asekuracją kul łokciowych.
Po okresie unieruchomienia dążymy do poprawy zakresu ruchu oraz siły mięśniowej. Uzasadnione bywa stosowanie ortezy z szynami bocznymi i zawiasem, którą można stosować również po powrocie do aktywności sportowej (zwykle po 3-6 tygodniach od urazu).
Leczenie operacyjne W przypadku izolowanych uszkodzeń więzadła pobocznego piszczelowego nie zaleca się stosowania leczenia operacyjnego z uwagi na powikłania związane z deficytem zakresu ruchomości. Przy jednoczesnym uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego z więzadłem krzyżowym przednim w pierwszej fazie zaleca się leczenie zachowawcze następnie rekonstrukcję więzadła krzyżowego przedniego. W przypadku jednoczesnego uszkodzenia więzadła pobocznego strzałkowego i krzyżowego przedniego w fazie ostrej zaleca się wykonanie naprawy przedziału tylno-bocznego następnie odroczonej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego.
