Zespoły bólowe stawów kręgosłupa

Zapraszam do zapoznania się z opisem przyczyn i metod leczenia tego popularnego zespołu bólowego.

Marcin Bacia

fizjoterapeuta

Ból stawów kręgosłupa

to w mojej praktyce bardzo często występująca dolegliwość bólowa w obrębie pleców. Aby lepiej zrozumieć przyczynę i istotę schorzenia, musimy wyjaśnić sobie, czym są stawy kręgosłupa, czyli stawy międzywyrostkowe.

Stawy międzywyrostkowe

Kręgosłup w części nad krzyżowej (powyżej kości krzyżowej) składa się z 24 kręgów połączonych stawami międzywyrostkowymi. Każdy z 24 segmentów kręgosłupa posiada górną i dolną parę powierzchni stawowych tworzących z analogicznymi powierzchniami stawowymi sąsiadujących kręgów stawy. Każdy staw kręgosłupa jest morfologicznie niezależny. Oznacza to że posiada własne unaczynienie, unerwienie system więzadłowy i torebki stawowe.

Objawy bólowe stawów międzywyrostkowych

W przebiegu dolegliwości bólowych mogą wystąpić bóle mięśni pleców, rotacja kręgosłupa i zmiana jego płaszczyzny, zaburzenia ruchomości tułowia. Ból często występuje nagle bez okresów narastania. Często można precyzyjnie wskazać źródło bólu zawężając jego obszar w promieniu  opuszka palca.

Przyczyny bólu stawów kręgosłupa

Zaburzenia stawowe mogą wystąpić na tle przeciążeniowym np. w wyniku niewłaściwej pozycji siedzącej, noszenia ciężkich przedmiotów, złej techniki podnoszenia, zbyt intensywnego treningu. Powodem bólu może być również uraz lub stan zapalny tkanek otaczających staw np. nerw, krążek międzykręgowy itp. w przebiegu których dochodzi do obronnego napięcia mięśniowego i blokady stawu w celu unieruchomienia danego segmentu kręgosłupa. Często do przeciążenia struktur stawowych dochodzi przy niedostatecznej sile mięśni stabilizujących kręgosłup.

Diagnozowanie bólu stawów międzywyrostkowych

Ból należy zróżnicować z dyskopatią, konfliktem korzeniowym, stenozą kanału kręgowego, mięśniobólem.  Zwykle jest to możliwe do szybkiego wykonania podczas pierwszej wizyty fizjoterapeutycznej, na podstawie odpowiednio dobranych testów klinicznych. W wielu przypadkach nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań obrazowych (RTG, MRI) lecz za każdym razem decyzja o pogłębionej diagnostyce obrazowej pozostaje w gestii terapeuty.

Leczenie

Fizjoterapia

Terapia manualna

Terapia zespołu bólowego stawu międzywyrostkowego opiera się głównie o leczenie zachowawcze. Bardzo skuteczna jest terapia manualna i manewr mobilizacji lub manipulacji stawu. Przy zastosowaniu odpowiednio dobranej techniki bóle stawowe często ustępują po pierwszym zabiegu.

Terapia tkanek miękkich, masaż

Bólom stawów często towarzyszy nadmierne napięcie mięśniowe warto zatem wykonać masaż w celu rozluźnienia mięśni pleców.

Trening funkcjonalny

Następnie należy zadbać o przygotowanie stawu do przyjmowania obciążeń.  W tym celu powinniśmy zatroszczyć się o odpowiednio dobrany zestaw ćwiczeń.

Trening stabilizacji mięśniowej

Właściwy trening stabilizacji kręgosłupa ważny jest zarówno u sportowców jak i osób mniej aktywnych ruchowo. Bez zbudowania odpowiedniego wsparcia mięśniowego występuje bardzo duże prawdopodobieństwo nawrotu dolegliwości bólowych.

Auto mobilizacje stawów 

Są to ćwiczenia odwzorowujące prawidłowy ruch w stawach. Prowadzą do rozluźnienia torebek stawowych, mięśni i więzadeł, oraz znacznie wspomagają trofikę (odżywianie) miejsca urazu, co jest niezbędne do pobudzenia procesów regeneracji, poprzez dostarczenie krwi i zawartych w niej składników odżywczych, m.in. wody, kolagenu i innych mikroelementów.

Rozciąganie

Ograniczenia ruchomości są niebagatelnym czynnikiem ryzyka bólu, dlatego niezbędnym elementem terapii są ćwiczenia rozciągające. Dobierane są one po testach długości mięśni i każdy pacjent posiada indywidualne zalecenia w tym zakresie. Jednakże, można przyjąć pewne założenia z góry i na potrzeby tego artykułu wymienię grupy najczęściej przykurczone, są to: mięśnie z grupy kulszowo-goleniowej, m. prosty uda, rotatory stawów biodrowych, najszerszy grzbietu z powięzią biodrowo-lędźwiową, prostowniki grzbietu, m. czworoboczny lędźwi.

Iniekcje dostawowe

W przypadku uciążliwych zespołów bólowych, których nie możemy wyleczyć zachowawczo, należy udać się do lekarza ortopedy lub neurochirurga. Lekarz może wykonać blokadę stawu przy użyciu środków farmakologicznych.

Wspomaganie terapii w warunkach domowych i pracy

Jest to bardzo ważny element pracy, każdy pacjent dostaje zestaw ćwiczeń do domu i instrukcję zachowania w środowisku zawodowym. Jest to zwykle kontynuacja ćwiczeń wykonywanych w gabinecie, czyli stabilizacja, mobilizacja i streaching.

Rokowania

zazwyczaj są dobre, bóle stawów kręgosłupa przy wdrożeniu odpowiedniej terapii, ustępują stosunkowo szybko, niejednokrotnie przy pierwszej wizycie. U pacjentów wdrażających zalecenia ćwiczeń domowych rzadko dochodzi do nawrotów. Pacjenci po terapii posiadają też wiedzę i narzędzia do autoterapii, mogą zatem skutecznie eliminować pierwsze symptomy problemu w warunkach domowych, bez konieczności ponownych wizyt terapeutycznych.

Dłużej terapii mogą wymagać przetrwałe bóle z utrwalonym bodźcowaniem nocyceptywnym (receptory przewodzące ból), dlatego ważne jest, aby szybko wdrażać dobrze ukierunkowane protokoły terapii i nie utrwalać torowania bólu.

CENY USŁUG FIZJOTERAPEUTYCZNYCH

Jak przygotować się do wizyty

Może Cię zainteresować

Wybrane artykuły z mojego bloga